دیزاینر به چه کسانی گفته میشه؟ | Designer
دیزاینر (Designer) فردی است که فرایند طراحی را با هدف حل مشکلات، ایجاد نوآوری، و ارتقای کیفیت زندگی در زمینههای مختلف انجام میدهد. دیزاینرها با استفاده از دانش، خلاقیت، و ابزارهای طراحی، نهتنها زیبایی خلق میکنند، بلکه به بهبود عملکرد، کارایی، و تجربه کاربران نیز میپردازند. در این مطلب میخوایم دیزاینر بودن رو مورد بررسی قرارش بدیم، ازونجایی که در کشور ما خیلی ها دیزاینر هارو طراح میدونن و طراح هارو دیزاینر.

🧠 دیزاینر کیست؟ از مشاهده تا ساختن جهان
در نگاه اول، «دیزاینر» کسی است که چیزها را طراحی میکند. اما در واقع، دیزاینر کسی است که در جهان، نظم تازهای ایجاد میکند. او به پدیدهها نگاه میکند، مسئله را تشخیص میدهد، و برای آن راهحلی میسازد که هم کار کند، هم زیبا باشد، هم معنا داشته باشد.
طراح در زبان فارسی همان معنای دیزاینر را دارد، اما گاهی به افراد در حوزههای خاصتر نیز اطلاق میشود. طراح ممکن است فردی باشد که بر جنبههای عملی، فنی یا خلاقانه تمرکز میکند. برای مثال:
- طراح گرافیک: با تصاویر و متنها برای ایجاد پیام بصری کار میکند.
- طراح لباس: به خلق پوشاک و اکسسوریها میپردازد.
- طراح صنعتی: روی محصولات فیزیکی با کاربرد روزمره مانند مبلمان یا لوازم خانگی کار میکند.
در برخی موارد، طراح بیشتر به کسی اطلاق میشود که روی جنبههای خلاقانه و هنری تمرکز دارد، در حالی که دیزاینر میتواند شامل مهندسان، پژوهشگران، و استراتژیستها نیز باشد.
دیزاینر پلساز است، میان نیاز انسان و جهان ساختهشده و آینده را پیش از وقوعش میبیند.
مارتی نیومئر”در کتاب خودش به نام کمپانی دیزاین محور” این تعریف رو برای “دیزاینر” پیشنهاد میده:
“هرشخصی که برای تغییر وضعیت موجود به وضعیت قابل بهبود، دست به اقداماتی بزنه، به دیزاین پرداخته و دیزاینره”

سر یخچال رفتن و نگاه کردن به «آنچه هست» و هوس پختن «چیزی متفاوت»، کاری است که اغلب اوقات دوست داریم انجام دهیم، اما جامعه و خانواده آنقدر از ریسک کردن و امتحان کردن ما را ترساندهاند که ترجیح میدهیم شکممان را با همان تخممرغ خالی سیر کنیم. جامعه و سازمان ها از ما میخوان هر روز تخممرغ بخوریم، اما دیزاین از ما میخواهد که شیطنت کنیم و با ترکیب مواد مختلف چیزهای جدیدی بسازیم.
دیزاینری چیزی شبیه به اینه :
- مسائل و مشکلات رو ردیابی کن
- – در مورد ایده آل ترین راه حل خیالپردازی کن
- – چیزهای بی ربط رو با هم ترکیب کن
- – ایده بده
- – ایدهات رو روی کاغذ بکش
- – با چیزهای ارزون و دمدستی، بسازش
- – امتحانش کن
- – با کسی در موردش حرف بزن
- – اگه شکست خوردی، دوباره برگرد و خیالپردازی کن
- – بازم اگه شکست خوردی، ایده بده و امتحان کن
- – و سعی کن توی مسیر بهترش کنی
دیزاینر کیست؟ بیشتر بخوانید
بعضی از افراد ممکنِ با شنیدن کلمه دیزاینر یاد اون خواننده رپ آمریکایی(+) بیفتن و شاید هم فکرکنین به کسانی که در حرفه معماری و دکوراسیون داخلی فعالیت دارن میگن دیزاینر و در بهترین حالت شاید فکر کنن منظور اینه که طرف طراحه! اما هیچکدوم ازین تعریف ها درست نیست و عمق کاری که دیزاینر ها انجام میدن رو نمیرسونه. در خلاصه ترین تعریف ممکن:
” دیزاینر کسیِ که در راستای رفع نیاز یک سری آدم (یا خودش) ایدهپردازی میکنه و محصولی رو برای رفع اون نیاز تولید میکنه“
اصلی ترین سوال دیزاینر “چه چیزی؟” و ” برای چه کسی؟“عه و وقتی به مرحله “چطور؟ ” میرسه کم کم وارد حیطه “طراحی ” میشه. دیزاینری یعنی تلاش عامدانه برای پیدا کردن مشکل و حل کردن اون به بهترین شکل.
- یادتون هست در گذشته باز کردن درب کنسرو پراسترسترین کار دنیا بود؟ هر بار ممکن بود یکی از انگشتامون را از دست بدیم، تا اینکه شرکتهای قوطیسازی تصمیم گرفتند چیزی شبیه درب قوطیهای نوشابه روی کنسروها قرار بدن تا بهراحتی بتونیم اونها رو باز کنیم.
دیزاینری همینه یعنی یافتن مشکل و نیاز انسان ها و پاسخدادن به اونها به بهترین شکل، اگر ما سعی کنیم که به این یافتن و پاسخدادنِ همیشگی عادت کنیم، میتونیم دیزاینر بشیم و زندگی خودمون را هرلحظه دیزاین کنیم.
رشتههای دیزاین محور ترکیبی از علم، هنر و صنعت هستن و در عین حال با هرکدام تفاوت هایی هم دارن. که جلوتر بیشتر بهش میپردازیم اما تا به حال با خودتون فکر کردین:
- چرا هر روز ظاهر یخچال، ماشین لباسشویی،یا اتومبیلها تغییر میکنن؟
- چرا لوازمی مثل پوستکن میوه روز به روز مجهزتر و کاربردیتر به بازار عرضه میشن؟
- چه کسی به نیاز افراد نابینا فکر میکنه تا عصای بهتر و مناسبتری براشون بسازه؟
تمام این مباحث در حوزه دیزاین محصولات صنعتی و دیزاینرهای این رشته مطرح میشه؛ بحث پروداکت دیزاین (که در ادامه مسیر دیزاینر مفصل تر بهش خواهم پرداخت) فرآیند شناسایی افراد واقعی با مشکلات واقعی و استفاده از یک فرآیند تکرارشوندۀ انسانمحور برای ارائه و اعتبارسنجی راه حلهای مربوط به آن مشکلات است. در واقع پروداکت دیزاین به افراد کمک میکند تا به یک هدف خاص خود که در اینجا تولید یک محصول است برسند.
🎨 دیزاینر، هنرمند و مهندس؛ سه ذهن، سه جهان
| جنبه | هنرمند (Artist) | دیزاینر (Designer) | مهندس (Engineer) |
|---|---|---|---|
| هدف اصلی | بیان احساس یا ایده | حل مسئله و بهبود تجربه | عملکرد و کارایی- تحلیل فنی |
| محور کار | خلاقیت شخصی | ترکیب زیبایی، عملکرد، و تجربه کاربر | منطق فنی |
| ارزیابی اثر | زیبایی و معنا | کارکرد + زیبایی | دقت و کارکرد |
| روش کار | شهود و الهام | همدلی، ایدهپردازی، نمونهسازی | محاسبه و آزمایش |
| نمونهی بارز | ونگوگ، Banksy | Dieter Rams، Neri Oxman | Elon Musk، Isambard Brunel |
این تفاوت ها رو در پست های بعد بیشتر بست خواهیم داد، اما بطور کلی دیزاینر در میانهی این دو دنیا زندگی میکند. او باید به اندازهی هنرمند احساس داشته باشد، و به اندازهی مهندس منطق. همانطور که Steve Jobs گفت:
“Design is not just what it looks like and feels like. Design is how it works.”

🧩 نقشهای چندگانهٔ دیزاینر
دیزاینرِ امروز فقط «طراح» نیست — بلکه ترکیبی از چند نقش است:
| نقش | توضیح |
|---|---|
| Researcher | شناخت نیازها، کاربران و الگوهای فرهنگی |
| Strategist | تعریف مسیر محصول و تجربه |
| Maker | نمونهسازی، مدلسازی، اجرا |
| Storyteller | روایت ایده به زبانی ملموس |
| Ethicist | توجه به پیامدهای انسانی و محیطی تصمیمات طراحی |
این چندبعدیبودن، باعث میشود دیزاینر بتواند با تیمهای فنی، فرهنگی، اقتصادی یا علمی همکاری کند.

بیشتربخوانید: تعاریف دیزاینری از منابع مختلف
تعاریف دیزاینر در کتاب Designing the 21th century
- دیزاینری آفریدن چیزهایی است که زندگی انسان ها را بهتر کند.
Seymour Powell – کتاب: Designing the 21th century صفحه 452 - دیزاینری در مورد چگونه کار کردن اشیاء است نه شکل ظاهرشان.
James Dyson – کتاب: Designing the 21th century صفحه 140 - دیزاینری سراسر تجربه از زندگی است.
کریم رشید Karim Rashid – کتاب: Designing the 21th century صفحه 404 - دیزاینر، طراح رفتار، نه اشیاء
Isao Hosoe – کتاب: Designing the 21th century - تفکر دیزاینری یک تفکر خلاقانه است که جهت اثبات آن باید به پشتوانه مباحث علمی مسلح بود
فیلیپ استارک Phillipe stark - دیزاینری هنر ترکیب کردن نیازهای مصرف کننده با امکانات تولیدات صنعتی است.
Olavi Linden – کتاب: The world design
💬 تعریف دیزاینر از زبان خودشان
| نام | نقلقول |
|---|---|
| Neri Oxman | “The role of the designer is to grow, not to build.” |
| Yves Béhar | “Designers are the new philosophers — we shape how people live.” |
| James Dyson | “A designer is an engineer with feeling.” |
| Marc Newson | “If you can’t imagine it, you can’t make it.” |
| Charles Eames | “Recognizing the need is the primary condition for design.” |
🌍 ابعاد اجتماعی دیزاین و نقش دیزاینر
در دوران صنعتی، دیزاینر فقط شکل محصول را تعیین میکرد.
اما امروز، در عصر هوش ماشینی و اکوسیستمهای متصل، دیزاینرها در تعیین رفتار و تجربهی جامعه نقش دارند.
۱. دیزاینر به عنوان حلّال مسئله اجتماعی
از طراحی وسایل حملونقل عمومی تا اپلیکیشنهای سلامت روان —
دیزاینرها کیفیت زندگی را بازتعریف میکنند.
۲. دیزاینر به عنوان راوی فرهنگی
هر محصول یا فضای طراحیشده، حامل ارزشهای فرهنگی است.
مثلاً ژاپنیها سادگی (Zen) را در طراحی نهادینه کردند، اسکاندیناویها گرما و صداقت مواد طبیعی را.
۳. دیزاینر به عنوان معمار رفتار
دیزاین میتواند رفتار ما را هدایت کند:
از نحوهی استفاده از گوشی تا عادتهای زیستمحیطی.
این همان چیزیست که Don Norman به آن میگوید Behavioral Design.
جمعبندی
دیزاینرها معماران دنیای مدرن هستند. آنها با ترکیب دانش، خلاقیت، و مهارتهای انسانی، نهتنها محصولات زیبا و کاربردی خلق میکنند، بلکه تأثیری ماندگار بر فرهنگ، جامعه، و آینده ما دارند. دیزاینری تنها یک شغل نیست و یک مهارت بین رشته ای محسوب میشه، اشتباهه اگه فکر کنیم که دیزاینرها پشت میز کارشون میشینن و تمام روز مشغول طراحی با ابزارهای دیجیتال هستن یا اینکه برای دیزاینر شدن کافیه ابزارهایی مثل ادوبی XD، ایلاستریتور، فتوشاپ یا اسکچ تسلط پیدا کنیم، نه ! در این صورت در بهترین حالت شما یک طراح خوب میشید…
دیزاینر با دنیای مسائل و لوازم مورد نیاز انسانها در ارتباطه که خودش قسمتها و بخشهای گوناگونی رو در بر میگیره و ناگفته نمونه که هرشاخه از دیزاین مهارت های خاص خودش رو احتیاج داره؛ تخصص های دیزاین سالهاس در تمدن انسانی به تکامل رسیدن و هروز بهتر و بهتر میشن، امروزه دیزاین کاربردهایی بیش از قبل داره،حوزه های مختلفی که با دیزاین و دیزاینر سرُکار دارن هروز گسترش پیدا میکنن و هرکدام ازین شاخه ها زیر شاخه های گوناگونی دارن، به عنوان مثال رشته طراحی دیجیتال شامل: نرمافزار، گرافیکدیزاین، طراحی صفحات وب، طراحی پوستر، تایپو گرافی و… میشه که در تمام این حرفه ها دیزاین نقطه اشتراکه و مهمه که درک کنیم شخصیت دیزاینر برگرفته از طرز تفکرشه.
دیزاینر کسی است که میبیند، میفهمد، و بازمیسازد.
او میان فرم و عملکرد، میان هنر و علم، میان امروز و فردا ایستاده است.
در جهانی که هر چیز در حال طراحی شدن است، دیزاینر همان کسی است که جهت را تعیین میکند.
در گام بعدی میخوایم با طرز تفکر دیزاینر و مدل ذهنی دیزاین محور آشنا بشیم، با ما همراه باشید.



4 نظر
قبلا تمام دسته بندی ها توی منو بودن، چرا من نمیتونم الان از طریق منو به مقالات دسترسی داشته باشم؟
برای دسترسی کامل باید وارد اکانت خودتون شده باشید؛
یکی از کامل ترین مقالاتی که راجعبه دیزاین خوندم ?✨موفق باشید
سایت کاملی دارید ، ممنون